Cũng có thể dùng thuốc kháng virut đặc hiệu như acyclovir trong 7 ngày mỗi ngày uống 5 lần, mỗi lần 4 viên, nhưng khá tốn kém. Tuy nhiên ở người lớn tuổi, điều trị theo phác đồ trên có thể tránh được hội chứng "đau sau Zona". Bệnh nhi có dấu hiệu trợt loét hoại tử ở trung tâm tổn thương, đau rát nhiều nên gia đình đã đưa đi khám. Sau khi khám, bác sĩ kết luận bệnh nhi bị viêm da tiếp xúc do tiếp xúc với kiến ba khoang. Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân bị kiến ba khoang cắn. Ảnh: Trà My Đau dây thần kinh sau zona. Đối với một số người, cơn đau do bệnh zona tiếp tục kéo dài trong nhiều tháng, nhiều năm sau khi các mụn nước đã hết. Tình trạng này được gọi là đau dây thần kinh sau zona. Những phương pháp điều trị bệnh zona thần kinh ở mặt. Xử lý cơn đau trong bệnh zona. Đăng ngày 28/05/2022 bởi Điều Trị Đau Clinic. (ĐTĐ) - Bệnh Zona còn được gọi là bệnh giời leo và do virút Varicella Zonster gây ra (VZV) có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng ngoài 50 thì tỉ lệ gặp nhiều hơn. Bệnh tuy không gây nguy hiểm nhưng cơn Điều trị đau thần kinh sau zona hiện nay vẫn còn khó khăn đối với các thuốc giảm đau chống viêm thông thường. Vì vậy, các thuốc chống trầm cảm 3 vòng và thuốc chống động kinh đã được sử dụng nhiều trong điều trị đau thần kinh sau zona và đạt hiệu quả tốt, cải Ullf. ĐTĐ – Phòng ngừa hiệu quả nhất chứng đau thần kinh sau zona – giời leo – là điều trị sớm và đúng giai đoạn cấp của zona bằng đa trị liệu trong vòng 72 giờ từ khi nổi mụn rộp hay có triệu chứng đau nhằm giới hạn tổn thương và giảm đau. Zona là một bệnh ngoài da thường gặp, không gây thành dịch và được biết đến từ rất lâu ở nước ta, dân gian thường gọi là giời leo. Đây là một thể bệnh đơn dây thần kinh cấp tính có triệu chứng đau kèm theo hiện tượng phát ban do nhiễm herpesvirus. Tuy nhiên nếu bệnh gặp ở người già hoặc người thể trạng suy nhược, việc điều trị không tốt sẽ để lại chứng đau thần kinh sau zona là một hội chứng đau mãn tính đau âm ỉ dai dẳng, có lúc nhói lên làm người bệnh hoang mang mất ăn mất ngủ, thường kháng trị và có thể kéo dài nhiều năm gây tổn thương khá lớn về cả thể chất lẫn tinh thần bệnh nhân. Châm tê hoa đà giáp tích trong điều trị đau sau zona -Ảnh Đau sau zona xảy ra với khoảng 9-34% bệnh nhân sau khi ban của zona đã lành. Đau sau zona thường kéo dài từ vài tháng đến vài năm, thậm chí đến lúc chết. Bệnh nhân càng lớn tuổi, sau 60 tuổi, triệu chứng này càng rõ và dai dẳng khiến họ đi khám bệnh nhiều lần trong trạng thái ít nhiều bi quan, lo lắng trong vấn đề điều trị vì 80% các trường hợp thuốc giảm đau không đáp ứng. Tỉ lệ khởi phát lẫn thời gian tồn tại của chứng đau dây thần kinh sau zona tăng theo tuổi. Đau sau zona là những di chứng tổn thương còn lại trên dây thần kinh do virus gây nên biểu hiện đau tự phát liên tục, âm ỉ như phải bỏng kèm theo có đợt bộc phát thành cơn, đau khi sờ và vận động, đau tăng khi stress. Cảm giác tê bì như vướng mạng nhện. Đối với y học cổ truyền, đau sau zona gọi là chứng hỏa thống, biểu hiện đau kiểu bỏng rát và không cố định. Có nhiều phương pháp điều trị được ứng dụng cho chứng đau thần kinh sau zona. Phương pháp dùng thuốc như kháng viêm, thuốc an thần kinh, thuốc chống trầm cảm, thuốc tê, corticosteroids… Châm cứu là phương tiện trị liệu của đông y được nghĩ đến trước tiên trong điều trị đau, nhóm huyệt được chọn phải có tác dụng đến sừng sau tủy sống và ức chế đường dẫn truyền đau. Tại khoa nội tổng hợp Bệnh viện Y học cổ truyền dựa vào phương pháp châm tê bằng điện châm trên các huyệt hoa đà giáp tích cạnh cột sống đã được nghiên cứu trên 30 bệnh nhân bị đau sau zona từ 15 ngày đến 7 năm và nhận thấy làm giảm được chứng đau thần kinh sau zona của bệnh nhân khá tốt. Phương pháp này dựa vào cơ chế bệnh học của y học hiện đại và liệu pháp kích thích điện dây thần kinh qua da kết hợp với châm cứu nhóm huyệt hoa đà giáp tích của y học cổ truyền, là liệu pháp chống đau khá hiệu quả góp phần khống chế một chứng đau khó là đau thần kinh sau zona. Đây là một chứng đau mãn tính ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng cuộc sống và làm bệnh nhân rất lo lắng. Do vậy, thầy thuốc cần hết sức quan tâm thông cảm với bệnh nhân, trấn an và giải thích rõ ràng rằng đây chỉ là chứng đau rát dưới da, không ảnh hưởng cơ quan nội tạng để bệnh nhân an tâm, không quá lo âu bi quan, ám ảnh vì chứng đau càng làm tăng thêm cảm giác đau. BS. Nguyễn Công Minh – BV Y học cổ truyền Theo Lượt xem xếp hạng 5 sao xếp hạng 5 sao xếp hạng 5 sao – xếp hạng 5 sao ý Việc đáp ứng với các liệu trình điều trị, máy, thiết bị trợ giúp là khác nhau tùy thuộc cơ địa mỗi người ! Những thông tin y học trên website chỉ mang tính tham khảo, bạn không được tự ý áp dụng nếu chưa được sự chỉ dẫn của thầy thuốc !BS Mai Trung Dũng Bác sĩ chuyên khoa cấp II Đại học y Hà hội - 2015 Trưởng Khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện Quân y 354 Uỷ viên BCHTW Hội Phục hồi chức năng Việt NamCó thể bạn quan tâm Những biểu hiện của đau sau zona thần kinh. Hội chứng đau dây thần kinh hậu zona là một biểu hiện của tổn thương dây thần kinh trên da trầm trọng do virus bệnh zona gây nên. Và nó thường tạo ra những đau đớn trên da bệnh nhân như Cơn đau dữ dội kéo dài hơn 1 đến 3 tháng ở vùng nơi xảy ra bệnh zona, ngay cả khi phát ban đã kết thúc. Cảm giác bỏng rát, ngứa trên da với cả những tác động nhỏ nhất. Da trở nên nhạy cảm với nhiệt độ. Một số trường hợp có thể kèm với sốt, mệt mỏi, đau đầu do tình trạng đau gây ra. Những cơn đau này ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người bệnh khi mà chúng liên tục xuất hiện nếu có tiếp xúc bề mặt da, nhất là quần áo. Do đó nhiều người bệnh khi mắc cơn đau sau zona đều rơi vào tình trạng căng thẳng, lo lắng khi mà cơn đau không dứt. Các yếu tố khiến cơn đau sau zona thần kinh trầm trọng hơn Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Neurology cho biết khi xem xét dữ liệu từ 965 người bị bệnh zona. Các nhà nghiên cứu đã xác định được 5 yếu tố nguy cơ khiến đau sau zona thần kinh phát triển Những người lớn tuổi, hầu hết những người bị đau sau zona có độ tuổi từ 60 trở lên. Phụ nữ. Có các triệu chứng trước khi phát ban như tê, ngứa râm ran. Đau dữ dội trong giai đoạn đầu của bệnh. Phát ban nghiêm trọng. Người có các vấn đề sức khỏe, đặc biệt liên quan đến sự suy yếu của hệ miễn dịch. Ví dụ như ung thư, HIV/AIDS. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng khẳng định người càng có nhiều những yếu tố nguy cơ ở trên thì tỷ lệ đau sau zona thần kinh càng cao. Do vậy hãy lưu ý về những dấu hiệu trên để xác định xem khả năng bản thân có nguy cơ mắc đau sau zona thần kinh hay không. Phụ nữ là đối tượng dễ mắc đau sau zona thần kinh cao Điều trị đau sau zona thần kinh sao cho hiệu quả? Đau sau zona nếu không được điều trị sẽ khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất của người bệnh. Vì vậy, cần thực hiện các phương pháp điều trị càng sớm càng tốt. Hiện tại, không có phương pháp điều trị nào phù hợp với tất cả các trường hợp. Do đó, các bác sĩ sẽ căn cứ vào các triệu chứng, mức độ bệnh để có được cách điều trị cho từng người bệnh. Nhưng nhìn chung, sẽ áp dụng các phương pháp sau đây. Điều trị bằng thuốc giảm triệu chứng Với phương pháp này, người bệnh có thể được chỉ định, hướng dẫn một số loại thuốc điều trị như sau Thuốc chống trầm cảm Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã khẳng định những hiệu quả tích cực trong việc giảm đau sau zona thần kinh của nortriptyline và amitriptyline - những thành phần trong thuốc chống trầm cảm 3 vòng. Tuy nhiên chúng cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Do đó bệnh nhân có thể lựa chọn thuốc chống trầm cảm ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin và norepinephrine để điều trị. Và lưu ý nên sử dụng vào buổi tối để tránh bị buồn ngủ ban ngày. Thuốc giảm đau sau zona thần kinh có tác dụng mạnh Với trường hợp cần giảm đau mạnh, bác sĩ có thể hướng dẫn người bệnh sử dụng các loại thuốc bôi, miếng dán để giúp giảm đau. Những sản phẩm bôi trên da nhằm giảm đau thường được khuyên để sử dụng do ít tác dụng phụ vì hạn chế hấp thu toàn thân hơn thuốc giảm đau đường uống. Các chuyên gia khuyến nghị sử dụng các chế phẩm như Miếng dán giảm đau zona - Lidocain 5% Tác dụng giảm hoạt động cảm thụ của các sợi thần kinh tại da và bảo vệ làn da khỏi kích ứng từ quần áo. Bệnh nhân có thể dán tối đa 3 miếng và hiệu quả kéo dài từ 12-24 giờ. Thuốc bôi chứa 0,075% Capsaicin Giảm các cơn đau do đau sau zona thần kinh gây nên. Tuy nhiên sản phẩm sẽ gây nóng da khi mới tiếp xúc và cảm giác đó sẽ giảm dần khi sử dụng lâu dài. Khuyến cáo nên bôi 3 lần/ ngày và điều trị liên tục ít nhất 4 tuần. Thuốc an thần Pregabalin và Gabapentin là 2 chế phẩm được ưu tiên sử dụng để giảm các cơn đau sau zona thần kinh. Chúng vừa có tác dụng cắt các cơn đau vừa ít tác dụng phụ và không cần theo dõi chức năng gan chặt chẽ. Tuy nhiên cần lưu ý về việc sử dụng các thuốc này, hạ liều từ từ ít nhất 1 tuần trước khi dừng thuốc nếu cơn đau đã hết. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được sử dụng thêm các loại thuốc tiêm steroid, thuốc uống chống co giật, thuốc giảm đau opioid. >>> XEM THÊM Thuốc giảm đau Ultracet và những điều bạn cần biết trước khi dùng Sử dụng các loại kem dưỡng ẩm Các loại kem dưỡng ẩm sẽ tạo ra một lớp màng bảo vệ da, xoa dịu những tổn thương kích ứng trên da. Nhất là khi các tổn thương đau sau zona thường khiến làn da của người bệnh dễ bị kích ứng dù chỉ là tiếp xúc với quần áo. Do vậy hãy ưu tiên lựa chọn các loại kem dưỡng ẩm chứa các thành phần như vitamin B5, bơ hạt mỡ, vitamin E,...Để làn da nhanh chóng phục hồi. Tránh sử dụng các loại kem chứa nhiều hương liệu vì nó sẽ làm tăng khả năng kích ứng của da. Dưỡng ẩm để bảo vệ làn da trước cơn đau sau zona Chườm mát, ướt để giúp làm dịu làn da Ngoài việc dùng các thuốc để giảm đau thì những phương pháp sử dụng nhiệt độ cũng là cách được nhiều người ưa thích. Hãy sử dụng một miếng gạc ẩm hoặc mát để chườm vào vùng bị đau nhức. Sự mát lạnh của nhiệt độ cũng có thể làm giảm các cơn đau sau zona thần kinh. Lặp lại thao tác này thường xuyên để đạt được hiệu quả cao. Tuy nhiên hãy nhớ rằng không sử dụng nhiệt độ quá lạnh như túi đá để chườm lên. Điều đó có thể làm tăng tính nhạy cảm của làn da và cơn đau sau zona thêm nhức. Vì vậy khi áp dụng phương pháp này hãy nhớ lưu ý về nhiệt độ của dụng cụ chườm để tránh phản tác dụng. Sử dụng yến mạch dạng keo Một số nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ yến mạch có thể làm ẩm làn da khô và xoa dịu sự nhạy cảm của làn da. Đặc biệt là yến mạch dạng keo đã loại trừ protein yến mạch giúp ngăn ngừa các phản ứng dị ứng. Ngoài ra, thành phần hoạt tính giúp giảm viêm bao gồm flavonoid và saponin trong yến mạch cũng giúp hỗ trợ các cơn đau hậu viêm. Thế nên hãy sử dụng yến mạch dạng keo trong bồn tắm mát, ngâm mình hàng ngày và lau khô. Điều này sẽ hỗ trợ rất tốt trong quá trình cắt các cơn đau nhức âm ỉ trên da. Yến mạch dạng keo giúp giảm đau sau zona thần kinh Cải thiện cơn đau bằng chế độ ăn uống khoa học Bệnh nhân bị đau sau zona thường có hệ miễn dịch suy yếu khiến khả năng phục hồi hệ thần kinh kém gây ra những cơn đau. Do vậy thay đổi chế độ ăn uống là điều cần thiết để tăng cường khả năng miễn dịch. Trong đó chế độ ăn kiêng bao gồm các loại thực phẩm có chứa vitamin A, B12, C, E và acid amin lysine được khuyến nghị như Các loại thịt đỏ thịt bò, thịt lợn,.. Gà, trứng Các loại ngũ cốc Các loại rau xanh, cây họ đậu đậu, rau bina,.. Các loại cá đánh bắt tự nhiên Tuy nhiên cũng cần tránh một số loại thực phẩm có thể gây ảnh hưởng đến quá trình phục hồi đau sau zona thần kinh như Thực phẩm và nước trái cây có lượng đường cao. Thực phẩm giàu arginine bao gồm socola, gelatin và các loại hạt. Carbohydrate tinh chế. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa. Giảm đau sau zona thần kinh bằng thảo dược Như đã giải thích ở trên, đau sau zona thường xuất phát từ những tổn thương của dây thần kinh sau khi điều trị bệnh zona. Do đó, ngoài sử dụng những biện pháp trên, người bệnh có thể phối hợp thêm các loại thảo dược có thể hỗ trợ giảm đau hiệu quả hơn. Bạn có thể tham khảo các thảo dược có thành phần Oncolysin như Cao Sơn đậu căn, hoặc những loại thảo dược như bán biên liên, Huyền hồ sách, Tam lăng,... Đây đề là những loại thảo dược có thể hỗ trợ giảm đau trong hầu hết mọi trường hợp, đặc biệt là đau do tổn thương hoặc chèn ép dây thần kinh như tình trạng đau sau zona. Oncolysin từ Cao sơn đậu căn giúp hỗ trợ giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả Ngoài ra, một thảo dược đáng quan tâm khác đó là vỏ cây liễu trắng. Thảo dược này được nghiên cứu có chứa salicin giúp giảm đau và chống viêm, do vào cơ thể chuyển thành acid salicylic. Hơn nữa, một số nghiên cứu khác cũng chỉ ra 2 thành phần flavonoid và polyphenol trong vỏ cây liễu góp phần hiệp đồng thêm tác dụng giảm đau, kháng viêm. Vì vậy, dược liệu này giảm đau rộng hơn aspirin và hầu như không có tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, quá trình đông máu. Tạm kết Để phòng ngừa đau sau zona thì người bệnh nên thực hiện việc tiêm phòng Vaccine Zoster Shingrix càng sớm càng tốt. Đặc biệt là người lớn trên 50 tuổi.. Tuy nhiên việc mắc bệnh vẫn có thể xảy ra, do đó khi bị zona thần kinh hãy tuân thủ theo hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. Trên đây là những thông tin chia sẻ mang tính chất tham khảo liên quan đến tình trạng đau sau zona. Nếu bạn cần biết thêm thông tin chi tiết, cụ thể hơn, vui lòng liên hệ đến hotline 024. 38461530 - 028. 62647169 để được hỗ trợ. Link tham khảo Dược sĩ Thanh Hương Virus gây bệnh thủy đậu - có tên là varicella zoster, cũng là nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh hay còn gọi là giời leo. Vậy bệnh zona có tự khỏi không? Bệnh zona thần kinh và cách điều trị cụ thể là như thế nào? Virus varicella zoster gây bệnh zona có thể tồn tại âm thầm trong thần kinh của bạn hàng chục năm sau khi gây ra thủy đậu và đột nhiên hoạt động trở lại vào một ngày nào đó. Triệu chứng chính của bệnh zona là xuất hiện phát ban ở một bên cơ thể hoặc khuôn mặt, và gây đau đớn cho bệnh nhân. Nếu nghi ngờ bản thân đang gặp phải tình trạng này, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán chính xác bệnh zona thần kinh và cách chữa tế không có biện pháp chữa hoàn toàn bệnh zona, nhưng bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc để kiểm soát nhiễm trùng, rút ngắn thời gian lành bệnh, kháng viêm và giảm đau. Chẳng hạn như Thuốc kháng vi-rútNhững loại thuốc này có tác dụng làm chậm tiến trình phát ban của bệnh zona, đặc biệt nếu bạn sử dụng trong vòng 72 giờ đầu tiên sau khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng. Bên cạnh đó, thuốc cũng có thể làm giảm nguy cơ gặp biến chứng của bệnh nhân. Các thuốc kháng virus thường được kê toa cụ thể làAcyclovir Zovirax;Famciclovir Famvir;Valacyclovir Valtrex.Nếu bạn được chỉ định dùng một trong những loại trên, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ về các tác dụng phụ có thể gặp phải để tiện theo dõi trong quá trình sử dụng. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng thuốc điều trị Zona Thuốc giảm đauBệnh zona thần kinh sẽ gây viêm và đau, do đó bác sĩ có thể cho phép bệnh nhân dùng các loại thuốc không kê đơn để giảm bớt sự khó chịu và làm dịu nhẹ các triệu chứng đau do zona. Các loại thuốc giảm đau bao gồmAcetaminophen;Ibuprofen; loại thuốc trên cũng có thể giúp bạn ngăn chặn chứng đau dây thần kinh sau zona. Tình trạng này khiến một số người bệnh tiếp tục gặp những cơn đau rát sau khi phát ban và mụn nước do zona đã biến Các loại thuốc khácNếu bạn bị đau dữ dội sau khi đã hết phát ban hoặc nhiễm trùng trong đợt bùng phát bệnh zona, bác sĩ có thể kê đơn những loại thuốc sauKem capsaicinĐây là một loại thuốc giảm đau tại chỗ dùng ngoài. Khi sử dụng cần chú ý cẩn thận, không để thuốc dính vào chống co giật / động kinhChẳng hạn, Gabapentin cũng được dùng để giảm đau thần kinh sau bệnh zona ở người gây têBạn có thể dùng thuốc gây tê như Lidoderm hoặc Xylocaine để giảm đau. Loại thuốc này thường có nhiều dạng khác nhau, bao gồm kem bôi, dung dịch lỏng, miếng dán, dạng bột và xịt, ...Thuốc kháng sinhNếu vi khuẩn xâm nhập vào da và những nốt phát ban thì bệnh nhân có thể cần kháng sinh. Nhưng nếu bệnh không xuất hiện vi khuẩn kèm theo, thì kháng sinh cũng sẽ không giúp chống trầm cảm 3 vòngMặc dù có tác dụng chủ yếu là điều trị bệnh trầm cảm, một số loại thuốc thuộc nhóm này cũng có khả năng giúp giảm đau sau khi da bạn đã lành. Bao gồm amitriptyline, desipramine Norpramin và nortriptyline Aventyl, Pam Bachelor. Nếu kê đơn thuốc chống trầm cảm 3 vòng, bác sĩ sẽ cho bạn biết về những rủi ro và lợi ích đi ra, cũng có trường hợp được bác sĩ chỉ định các loại thuốc có chứa chất gây mê và nghiện như narcotics, hoặc mũi tiêm corticosteroid. 2. Chăm sóc bệnh zona thần kinh và cách chữa trị tại nhà Mặc dù không có biện pháp khắc phục bệnh zona thần kinh và cách chữa trị tại nhà, tuy nhiên bạn vẫn có thể áp dụng những lời khuyên sau đây để giúp làn da mau chóng lành lại. Chẳng hạn nhưGiữ cho vùng da bị bệnh sạch sẽ, khô ráo và thông thoáng nhiều nhất có thể;Đôi khi bạn sẽ bị ngứa rất dữ dội, nhưng cố gắng không gãi hoặc làm các vỡ mụn nước;Tắm nước mát hoặc chườm lạnh trên vùng da tổn thương để giảm ngứa và đau;Hạn chế stress, căng thẳng trong cuộc sống;Tham khảo ý kiến bác sĩ về những loại kem bôi hoặc nguyên liệu thiên nhiên bạn có thể dùng để giảm đau và ngứa, cũng như giúp bệnh mau lành. Ví dụ như dùng kem dưỡng da calamine và tắm bột yến mạch;Một số người cho rằng châm cứu và các liệu pháp điều trị bổ sung khác sẽ giúp giảm đau cả trong lẫn sau khi bị zona. Tuy nhiên cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bạn muốn tiến hành áp dụng những biện pháp này. 3. Ngăn ngừa bệnh zona thần kinh Một số loại thuốc kháng vi-rút có thể kiểm soát triệu chứng, cũng như rút ngắn thời gian và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Những loại thuốc này có hiệu quả nhất nếu bạn bắt đầu dùng chúng càng sớm càng tốt sau khi triệu chứng phát ban xuất hiện. Ngoài ra, cũng có thể uống thuốc giảm đau không kê đơn hoặc các loại dược phẩm khác theo toa của bác sĩ. Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân bị bệnh zona, nên đến ngay cơ sở y tế được chẩn đoán bệnh zona và cách điều trị thích thêm Hướng dẫn chẩn đoán bệnh Zona Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Nguồn tham khảo XEM THÊM Bệnh zona có thể gây nguy hiểm cho mắt Làm sao để vết thương hở mau lành? Bí quyết để vết mổ sau sinh nhanh lành, không sẹo Bệnh Zona – dân gian hay gọi là bệnh Giời leo. Đây là một trong những căn bệnh gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ của người mắc. Một trong những biến chứng kéo dài của bệnh là đau sau zona. Việc điều trị đau đòi hỏi phải liên tục vá áp dụng triệt để các phương pháp. Châm cứu điều trị Zona cho thấy có hiệu quả giảm đau tốt. Cùng YouMed tìm hiểu về phương pháp điều trị này thông qua bài viết dưới đây. Nội dung bài viết Tổng quan về Zona và đau thần kinh sau ZonaTác dụng của châm cứu điều trị ZonaCách châm cứu điều trị ZonaLưu ý khi lựa chọn châm cứu điều trị ZonaCác phương pháp khác điều trị Zona Tổng quan về Zona và đau thần kinh sau Zona Bệnh Zona Bệnh Zona là kết quả của sự tái hoạt động của varicella-zoster virus VZV. Virus này cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu ở trẻ em. Virus trú ngụ trong cơ thể ở trạng thái “ngủ” trong các hạch rễ sau của dây thần kinh cảm giác. Virus sẽ “thức giấc” sau khi gây bệnh thủy đậu thời gian trước đó trong cơ thể của người từng bị thủy đậu. Biểu hiện của bệnh là các ban đỏ, mụn nước, bọng nước tập trung thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên. Bệnh hay gặp ở những từng bị thủy đậu, người già, người suy giảm miễn dịch, đặc biệt nhiễm HIV/AIDS. Đau thần kinh sau Zona Đau sau zona đau thần kinh sau Zona là một biến chứng phổ biến của nhiễm virus Varicella zoster VZV tái hoạt hóa. VZV cư trú trong cơ thể sau khi nhiễm thủy đậu nguyên phát, có thể xảy ra nhiều năm trước đó. Đau sau zona là tình trạng đau thần kinh đặc trưng bởi cơn đau kéo dài nhiều tháng đến nhiều năm. Các yếu tố nguy cơ gây đau thần kinh sau zona gồm lớn tuổi, triệu chứng tiền triệu phát ban, đau dữ dội trong giai đoạn cấp, phát ban nhiều, zona mắt, lupus ban đỏ, tiểu đường, tiền sử chấn thương, suy giảm miễn dịch. Bệnh nhân đau sau zona thường gồm 3 loại đau chính Đau liên tục mà không có kích thích gây đau đó là cảm giác đau bỏng rát, đau nhói. Đau không liên tục, không có kích thích gây đau đau như đâm, bắn, điện giật. Đau gây ra khi kích thích nhẹ, không tương ứng với cảm giác đau tăng cảm đau. Đau sau zona thường kéo dài ít nhất 3 tháng sau khi lành phát ban ở da. Ngoài ra, người bệnh có thể có một số cảm giác bất thường như rối loạn tiêu hóa, dị cảm. Đau sau Zona là một trong những nguyên nhân chính khiến người bệnh suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Theo YHCT, đau sau Zona được mô tả trong chứng hỏa thống, thường gặp 3 hội chứng là Can kinh uất nhiệt Đau dữ dội, nóng rát, châm chích. Tổn thương da có mụn nước màu đỏ dạng nốt và chấm tập hợp thành từng mảng. Tỳ hư thấp nhiệt Cảm giác đau dữ dội, nóng rát, châm chích. Tổn thương da là nhiều mụn nước lớn, dịch đục màu trắng vàng dễ vỡ. Đau nhiều khi mụn nước vỡ Khí trệ huyết ứ Nền da màu tím đen, dịch có thể lẫn máu. Đau dữ dội. Zona là căn bệnh gây khó chịu và làm giảm chất lượng sống của người bệnh Tác dụng của châm cứu điều trị Zona Châm cứu có tác dụng kích thích hệ thần kinh và giải phóng các phân tử truyền tin hiệu thần kinh. Kết quả dẫn đến những thay đổi sinh hóa ảnh hưởng đến cân bằng nội môi của cơ thể. Do đó, thúc đẩy sức khỏe thể chất và tinh thần. Kích thích các huyệt vị được chứng minh có ảnh hưởng đến các khu vực của não giúp giảm độ nhạy cảm với cơn đau. Châm cứu giúp giảm các triệu chứng ở người bị Zona bằng cách Kích thích các dây thần kinh trong cơ và các mô khác, dẫn đến giải phóng các endorphin và các yếu tố thần kinh. Từ đó, giúp giải quyết quá trình xử lí cơn đau ở não và tủy. Giảm viêm bằng cách thúc đẩy giải phóng các yếu tố điều hòa miễn dịch và mạch máu. Tăng cường hoạt động của các tế bào gây chết tự nhiên. Điều chỉnh số lượng và tỉ lệ các loại tế bào miễn dịch. Tăng cường tuần hoàn tại chỗ, giúp phân tán chỗ sưng tấy. Theo YHCT, châm cứu giúp điều hòa âm dương, điều hòa hoạt động của hệ kinh lạc. Châm cứu làm cho khí huyết lưu thông ổn định trong các đường kinh. Châm cứu giúp giải quyết khi có tình trạng ứ trệ, tắc nghẽn. Từ đó, có vai trò quan trọng giúp giảm đau. Châm cứu điều trị Zona được xem là phương pháp giảm đau có hiệu quả Cách châm cứu điều trị Zona Chỉ định Các trường hợp đau, bỏng rát… sau Zona. Chống chỉ định Người bệnh đang trong giai đoạn sốt cao. Một số chống chỉ định chung của châm cứu như Cơ thể suy kiệt, sức đề kháng giảm Không châm vào vùng huyệt có viêm nhiễm, lở loét. Tất cả các cơn đau nghi có nguồn gốc ngoại khoa. Bệnh nhân có bệnh rối loạn đông máu hoặc sử dụng thuốc chống đông. Công thức huyệt châm cứu điều trị Zona Tùy theo khu vực bị bệnh mà có công thức huyệt tương ứng Vùng mắt Huyệt Ty trúc không, Toán trúc, Thái dương. Vùng mặt Huyệt Hợp cốc, Địa thương, Giáp xa. Đau dữ dội và bỏng rát Huyệt Ẩn bạch, Đại đôn, Thần môn. Nếu kèm mất ngủ Huyệt Bách hội, Thần đình. Nếu kèm ngứa Huyệt Huyết hải, Khúc trì. Kết hợp châm A thị huyệt hoặc huyệt đặc hiệu để thanh nhiệt giải độc, khu phong – trừ thấp tùy theo thể bệnh. Cách thức chung khi châm cứu điều trị Zona Để thực hiện châm cứu cần chuẩn các dụng cụ châm Kim châm, gòn sát khuẩn. Các thiết bị khác tùy phương pháp thực hiện như máy xung điện, kim nhĩ hoàn… Kim châm bằng thép không gỉ. Kim được hấp tiệt trùng hoặc dùng kim vô trùng sử dụng 1 lần. Mỗi bệnh nhân sẽ được châm số lượng huyệt tùy theo tình trạng bệnh. Thao tác châm kim đòi hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm của bác sĩ. Khi châm, thầy thuốc dùng ngón cái và ngón trỏ ấn, căng da vùng huyệt. Tay kia châm kim nhanh qua da vùng huyệt, đẩy kim từ từ, kích thích kim cho đến khi người bệnh cảm giác căng, tức, nặng vừa phải, không đau vùng huyệt vừa châm. Bác sĩ cảm giác kim mút chặt tại vị trí huyệt. Trước khi châm và sau khi rút kim, bệnh nhân sẽ được sát trùng vùng da để ngừa nhiễm trùng. Lưu ý khi lựa chọn châm cứu điều trị Zona Trong quá trình châm cứu, nếu người bệnh thấy hiện tượng như Hoa mắt. Chóng mặt. Vã mồ hôi. Người mệt mỏi, khó chịu. Cần báo ngay cho bác sĩ hoặc nhân viên y tế để xử trí kịp thời. Bệnh nhân có sẵn bệnh tim mạch như tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim… cần thông báo trước cho bác sĩ trước khi thực hiện thủ thuật. Các phương pháp khác điều trị Zona Thủy châm Sử dụng thuốc tăng cường dinh dưỡng, giảm đau thần kinh. Ví dụ hỗn hợp Vitamin B1 pha với Lidocain tiêm vào vùng cơ ứng với huyệt, mỗi 0,5mL hỗn hợp cho mỗi vị trí huyệt. Điện châm Chọn huyệt theo các nguyên tắc sau Thanh nhiệt tiêu độc Huyệt Khúc trì, Hợp cốc, Đại chùy. Huyệt a thị Ấn chọn huyệt tại điểm đau. Huyệt theo vùng Chọn huyệt tại khu vực bị bệnh. Chọn huyệt theo tiết đoạn thần kinh chi phối khu vực có tổn thương. Điện châm là một hình thức của châm cứu giúp giảm đau sau Zona Nhĩ châm Châm tả Điểm thần kinh; tuyến thượng thận Châm bổ Tuyến nội tiết. Cấy chỉ Các huyệt thường được sử dụng Nội quan Chương môn Đại bao Thiên trì Hành gian A thị huyệt Phong long Kỳ môn Chi câu Can du Thái khê Huyết hải Châm cứu điều trị Zona là phương pháp chữa không dùng thuốc giúp giảm đau hiệu quả. Người bệnh cần được bác sĩ thăm khám cẩn thận. Từ đó đưa ra chẩn đoán và lựa chọn hình thức châm cứu phù hợp. Việc lựa chon cơ sở uy tín với các bác sĩ giàu kinh nghiệm cũng góp phần nâng cao hiệu quả điều trị. Định nghĩa Bệnh zona hay herpes zoster là bệnh nhiễm trùng da với biểu hiện là các ban đỏ, mụn nước, bọng nước tập trung thành đám, thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên. Bệnh do sự tái hoạt của virút Varicella zoster VZV tiềm ẩn ở rễ thần kinh cảm giác cạnh cột sống. Bệnh hay gặp ở những người già, những người suy giảm miễn dịch, đặc biệt ở người nhiễm HIV/AIDS. Căn nguyên, bệnh sinh Căn nguyên là một virút hướng da và thần kinh có tên là Varicella zoster virus VZV, thuộc họ virút herpes, và cũng chính là virút gây bệnh thủy đậu. b Bệnh sinh Ở người đã mắc bệnh thủy đậu, sau khi khỏi, một số ít virút tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác cạnh cột sống dưới dạng tiềm tàng, im lặng. Khi gặp điều kiện thuận lợi các yếu tố khởi động như suy giảm miễn dịch suy giảm về thần kinh và thể lực, người già yếu, dùng thuốc ức chế miễn dịch, các bệnh về máu, đái tháo đường, bệnh tạo keo đặc biệt là bệnh lupus ban đỏ, stress, điều trị tia xạ, ung thư, HIV/AIDS…, virút sẽ tái hoạt, nhân lên và lan truyền gây viêm lan toả và hoại tử thần kinh. Đồng thời virút lan truyền ngược chiều đến da, niêm mạc và gây tổn thương. Chẩn đoán Chẩn đoán xác định chủ yếu dựa vào lâm sàng. Lâm sàng + Tiền triệu bệnh khởi đầu với các cảm giác bất thường trên một vùng da như bỏng, nóng rát, châm chích, tê, đau, nhất là về đêm, hiếm gặp hơn là dị cảm ở một vùng hoặc nhiều dây thần kinh chi phối từ 1-5 ngày. Kèm theo có thể nhức đầu, sợ ánh sáng và khó chịu. Thời kỳ này được cho là thời kỳ virút lan truyền dọc dây thần kinh. + Khởi phát khoảng nửa ngày đến một ngày sau, trên vùng da có dấu hiệu tiền triệu xuất hiện những mảng đỏ, hơi nề nhẹ, đường kính khoảng vài cm, gờ cao hơn mặt da, sắp xếp dọc theo đường phân bố thần kinh và dần dần nối với nhau thành dải, thành vệt. + Toàn phát Triệu chứng da vài ngày sau, trên những mảng đỏ da xuất hiện mụn nước, bọng nước tập trung thành đám giống như chùm nho, lúc đầu mụn nước căng, dịch trong, sau đục, hóa mủ, dần dần vỡ đóng vảy tiết. Thời gian trung bình từ khi phát tổn thương đến khi lành sẹo khoảng 2-4 tuần. Người cao tuổi tổn thương nhiều, diện rộng; mụn nước, bọng nước có thể xuất huyết, hoại tử da, nhiễm khuẩn, sẹo xấu và kéo dài. Ở trẻ em tổn thương ít, tiến triển nhanh. Vị trí thường chỉ ở một bên, không vượt quá đường giữa cơ thể và theo đường phân bố của một dây thần kinh ngoại biên; cá biệt bị cả hai bên hay lan toả. Hạch bạch huyết vùng lân cận sưng to. Triệu chứng cơ năng đau xuất hiện sớm, có thể trước cả tổn thương ngoài da và luôn thay đổi trong suốt thời gian bệnh tiến triển. Mức độ đau rất đa dạng từ nhẹ như cảm giác rát bỏng, âm ỉ tại chỗ hay nặng như kim châm, giật từng cơn. Triệu chứng đau thường phụ thuộc vào lứa tuổi. Ở trẻ em, người trẻ đau ít. Người nhiều tuổi đau thành từng cơn, kéo dài, thậm chí hàng năm khi tổn thương ngoài da đã lành sẹo, còn gọi là đau sau zona. Các rối loạn khác có thể thấy rối loạn bài tiết mồ hôi, vận mạch, phản xạ dựng lông nhưng hiếm gặp. Các thể lâm sàng + Theo vị trí tổn thương Zona liên sườn và ngực bụng là thể lâm sàng hay gặp nhất, chiếm 50% trường hợp. Zona cổ đám rối cổ nông và cổ cánh tay. Zona gáy cổ có tổn thương ở gáy, da đầu, vành tai. Zona hông, bụng, sinh dục, bẹn, xương cùng, ụ ngồi, đùi. + Theo hình thái tổn thương những hình thái này thường gặp ở những người suy giảm miễn dịch như HIV/AIDS, ung thư, hoá trị liệu…, bao gồm Zona lan toả disseminated zoster. Zona nhiều dây thần kinh. Zona tái phát. + Các thể zona đặc biệt Zona mắt chiếm 10-15% các thể zona. Do tổn thương thần kinh V hay thần kinh sinh ba chi phối cho mắt, hàm trên và hàm dưới, trong đó tổn thương nhánh mắt gấp 5 lần các nhánh khác. Có thể có các biến chứng về mắt như viêm kết mạc, giác mạc, củng mạc, thậm chí nặng đe doạ thị lực như hoại tử vÒng mạc cấp tính, viêm dây thần kinh thị giác, hội chứng đỉnh ổ mắt, viêm hậu củng mạc, glaucome thứ phát… Zona hạch gối hay hội chứng Ramsay Hunt do thương tổn hạch gối của dây thần kinh VII. Bệnh nhân liệt mặt một bên, ù tai, nghe kém hoặc mất khả năng nghe, buồn nôn, nôn, chóng mặt và giật nhãn cầu. Mắt không nhắm kín được hở mi, có dấu hiệu Charler Bell. Mất cảm giác vị giác một bên 2/3 trước lưỡi, mụn nước mọc ở màng nhĩ, ống tai, vành tai. Có thể có viêm não, màng não. Zona vùng xương cùng S2, S3, S4 do viêm dây thần kinh chi phối vùng bàng quang. Bệnh nhân khó tiểu, tiểu dắt, bí tiểu, có trường hợp tiểu máu và tiểu mủ. Đau bụng giống như các triệu chứng ngoại khoa, đau quặn bụng dưới, căng tức, bí trung đại tiện, hậu môn co thắt và cứng như đá không thể khám được, đau nhức vùng da một bên sinh dục kèm theo thương tổn da điển hình. Zona tai cảm giác rát bỏng, đau vùng tai, có thể lan ra thái dương và gáy. au xảy ra từng cơn kéo dài nhiều ngày làm bệnh nhân không ăn, không ngủ được, đặc biệt là zona tai kết hợp với zona họng gây đau họng không nuốt được. Rối loạn cảm giác vùng mặt, liệt mặt ngoại biên, nghe kém. Zona ở người nhiễm HIV/AIDS bệnh zona ở người có HIV dương tính giai đoạn sớm tương tự như bệnh zona ở người bình thường. Nếu nhiễm HIV giai đoạn muộn/AIDS, zona có thể tái phát thường xuyên, tổn thương không điển hình như xuất hiện trên diện rộng, mụn nước xuất huyết, hoại tử, nhiễm khuẩn, sẹo xấu, bệnh kéo dài. Cận lâm sàng + Chẩn đoán tế bào Tzanck thấy các tế bào gai lệch hình và tế bào đa nhân khổng lồ. + Nuôi cấy virút thường ít thực hiện. + PCR với bệnh phẩm trong dịch và các mô. + Sinh thiết da được tiến hành nếu lâm sàng không điển hình. + Xét nghiệm HIV. Chẩn đoán phân biệt tùy theo từng giai đoạn Giai đoạn khởi phát phân biệt với các loại đau như đau đầu, viêm mống mắt, viêm màng phổi, viêm thần kinh cánh tay, đau do bệnh tim, viêm ruột thừa hoặc viêm túi mật, sỏi mật, đau quặn thận, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh toạ… Giai đoạn mụn nước, bọng nước phân biệt với herpes simpex, viêm da tiếp xúc dị ứng với một số loại cây cỏ, côn trùng. Hiếm hơn là một số bệnh da bọng nước tự miễn như pemphigus, pemphigoid, Duhring-Brocq, bệnh tăng IgA thành dải. Điều trị Mục tiêu điều trị làm liền tổn thương; giảm đau; ngăn ngừa biến chứng. Phác đồ điều trị Trường hợp không biến chứng và ở người có miễn dịch bình thường + Tại chỗ bôi hồ nước, dung dịch màu millian, castellani, mỡ acyclovir, mỡ kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn. + Toàn thân Uống acyclovir thuốc kháng virus có tác dụng nhanh lành vết thương, giảm số tổn thương mới và giảm đau sau zona. Thuốc nên được dùng sớm, tốt nhất trong vòng 72 giờ đầu. Liều 800mg x 5 lần/ngày trong 7-10 ngày Hoặc, famciclovir 500mg mỗi 8 giờ 3 lần mỗi ngày x 7 ngày Hoặc, valacyclovir 1000mg mỗi 8 giờ 3 lần mỗi ngày x 7 ngày Ngoài ra kháng sinh chống bội nhiễm; giảm đau, kháng viêm, an thần, sinh tố nhóm B liều cao. Nếu đau dai dẳng bôi kem chứa lidocain và prilocain, kem capsaicin, lidocain gel, uống thuốc chống trầm cảm ba vòng, phong bế thần kinh và vật lý trị liệu kết hợp. Corticoid có tác dụng giảm đau trong thời kỳ cấp tính và nhiều tác giả cho rằng thuốc có tác dụng giảm đau sau zona. Trường hợp suy giảm miễn dịch hay tổn thương lan rộng Tiêm tĩnh mạch acyclovir 30mg/kg/ngày, chia 3 lần x 7 ngày hoặc cho đến khi thương tổn đóng vảy tiết. – Trường hợp có tổn thương mắt kết hợp khám chuyên khoa mắt, điều trị acyclovir đường tĩnh mạch. Đau sau zona post herpetic neuralgia-PHN là hiện tượng đau dai dẳng trên 1 tháng, thậm chí hàng năm với biểu hiện đau nhạy cảm, rát bỏng, đau âm ỉ hay đau nhói như dao đâm ở vùng da tổn thương zona đã lành sẹo. Bệnh thường xuất hiện ở người già, người suy giảm miễn dịch, mắc bệnh ung thư. Nguyên nhân do VZV gây viêm, hoại tử và xơ hóa các đầu mút thần kinh. Một số trường hợp có thể kèm đau cơ, đau khớp, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống. Điều trị và dự phòng + Điều trị bệnh zona bằng thuốc kháng virus sớm trong vòng 72 giờ đầu. + Amitripylin viên 25mg, liều 25-75mg/ngày. Tác dụng phụ hạ huyết áp tư thế, ngủ gà, khô miệng, lú lẫn, táo bón, bí tiểu, tăng cân. Hạn chế tác dụng phụ bằng cách dùng liều tăng dần. + Carbamazepin viên nén 200mg, liều Tác dụng phụ chóng mặt, buồn nôn lúc bắt đầu điều trị, hạn chế bằng cách tăng dần liều. + Gabapentin viên 300mg, liều Tác dụng phụ ngủ gà, nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, đi loạng choạng, run. Hạn chế tác dụng phụ bằng cách tăng dần liều. + Pregabalin 150mg-300mg/ngày. + Bôi kem chứa lidocain và prilocain tại chỗ, ngày 3-4 lần.

điều trị đau sau zona